Ağyurd yatağı Vənəndçayın sağ qolu olan Ayıçınqılı çayının orta axım hissəsində, Pəzməri kəndindən 8 km şimal-şərqdə yerləşir. Ağyurd yatağının struktur mövqeyi Munundərə təzahürü ilə eynidirr. Fərqli cəhətlərindən biri burada əlavə olaraq mis-porfir filizləşməsinin inkişaf etməsidir. Ağyurd yatağı kvarslı sienit-diorit tərkibli dayka komplekslərinin inkişaf etdiyi zolağa Ordubad qırılması ilə Misdağ qırılmasının kəsişmə qovşağına aid edilmiş, kvarslaşmış, kaolinləşmiş və dəmirləşmiş süxurlarla bərabər kvars damar və damarcıqları ilə təmsil olunan 24 qızıl filiz zonasından və damar-zonadan ibarətdir. Sonuncuların uzunluğu 1 km-ə qədər, eni adətən 2-8 m, qırılma zonalarında 50 m-ə qədər, kvars-sulfid damar və damar-zonalarında qalınlığı 0,3 m-dən 3,0 m-ə qədər olub, adətən 0,7-1,5 m təşkil edir. İri ölçülü zonalar ştokverk tipli mismolibden filizləşməsi ilə müşayiət olunur. Şimal-şərq istiqamətli zonalar və damar-zonalar az qalınlıqlı (5 m-ə qədər) kvarsın müşayiəti ilə güclü sulfidləşmiş və 0,01-1,1% mis, 0,001-0,203% molibden olmaqla qızıl və gümüş saxlayır. Ağyurd yatağı hüdudlarında yaxşı öyrənilmiş və daha perspektivli zonalar 3 №-li və "paralel” adlandırılan 7 №-li zonalardır. Munundərə qızıl filiz təzahürü Parağaçay damar-molibden yatağının şimal-şərq damar-zonasıdır. Molibden damarları şimal-qərb, qızılfiliz damarları isə şimal-şərq istiqamətlidir. Sonuncular gec mərhələdə əmələ gəldiyindən şimal-qərb istiqamətli damarları kəsirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, şimal-qərb istiqamətli molibden damarları da həmçinin qızıl və gümüş saxlayır, lakin onlar heç də hər yerdə rast gəlinmir və miqdarı çox aşağıdır (tək-tək sınaqlar istisna olmaqla). Qızılın konsentrasiyasına görə şimal-şərq zonalar daha çox diqqəti cəlb edir. Bu cür qanunauyğunluq təkcə Parağaçay yatağı üçün xarakterik olmayıb, Mehri-Ordubad plutonunun endo və ekzotəmas zolağı boyunca uzanan Ordubad qırılması zolağında yerləşən bütün damar-molibden və molibden-mis-porfir yataqları üçün də səciyyəvidir. Bu cür yerləşməyə səciyyəvi misal enə yaxın istiqamətli mis-molibden və şimal-şərq istiqamətli qızıl filizləşməsi saxlayan Ağyurd yatağını aid etmək olar. Bu qanunauyğunluq çoxsaylı qızıl filiz yataqlarının aşkar olunması üçün ehtiyat variant sayıla bilər.
Munundərə yatağı Munundərə yatağında bütövlükdə qızıl-sulfid-kvars formasiyasına aid olan qızıl-mis və bəzən polimetal filizləşməsi saxlayan şimal-şərq istiqamətli 20 damar və damar-zonalar məlumdur. Filizli damar-zonaların uzunluğu 300-1000 m, qalınlığı 0,3-1,0 m (genişlənən sahələrdə 2-3 m), mağaranın məlumatlarına görə filizləşmənin şaquli təsiri 200-250 mdir. Ən yaxşı öyrənilmiş damar-zonalar 1, 2, 4 №-li və 2 №-linin apofizi hesab olunur.1 №-li damarın orta qalınlığı 0,8 m olmaqla (0,4-1,8 м) 700 m uzunluğa, yatım istiqamətində isə 260 m (3 horizontda öyrənilmişdir) izlənilmişdir. 2 №-li damarın orta qalınlığı 1,10 m olmaqla (0,8-1,37 м) 250 m uzunluğa, yatım istiqamətində isə 120 m izlənilmişdir. 2 №-li damarın apofizası 0,5 m qalınlıqda olub, 120 m uzunluğa, yatım istiqamətində isə 200 m izlənilmişdir.
Piyazbaşı yatağı Pəzməri kəndinin yaxınlığında Vənəndçayın yuxarı axım hissəsində yerləşir. Yataq damar tiplidir. Tərkibinə görə qızıl-kvarslı olub, sulfidlər demək olar ki, yoxdur və ya onlara nadir hallarda rast gəlinir. Eosenin vulkanitlərinə aiddir. Filizləşmə morfologiyasına və maddi tərkibinə görə Eosenin qızıl-sulfid-kvars damarlarından fərqlənir, qeyd olunduğu kimi Eosenin bütün damarları tərkibinə görə qızıl-kvarslı olub, çox ehtimal ki, filizləşmə Oliqosenin turş tərkibli subvulkanik fasiyaları ilə əlaqədardır. Piyazbaşı yatağında 73 qızıl-kvars damarı öyrənılmişdir. Onlar əsasən 40-900 bucaq altında yatır və ŞmQ 310-350° istiqamətdə uzanırlar. Həmçinin şimal-şərq istiqamətli damarlara da rast gəlinir. Damarların qalınlığı 0,3-1,5 m həddində dəyişir. Ən perspektivli damarlar 1 və 1a №-li damarlar sayılır. Əhəmiyyətli dərəcədə maraq kəsb edən damarlar 4, 5, 8, 22, 29, 36, 36a, 38 və 57-dir. Axtarış işlərinin nəticəsində müəyyən olunmuşdur ki, uzanma istiqamətində 60-150 m uzunluğunda filiz sütunları əmələ gətirən qızıl filiz damarlarının mərkəzi hissəsi daha perspektivli sayılır.
Kələki təzahürü Kələki təzahürü Kələki kəndindən 0,5 km cənubda yerləşir. Geoloji quruluşunda diorit-porfiritlərlə yarılmış Orta Eosen yaşlı andezitlər və onların aqlomeratları iştirak edir. O, Dırnıs-Kələki-Şələrdərə- Məzrə-Nəsirvaz qırılmasının cənub-şərq hissəsinə, Orta Eosen yaşlı vulkanitlərin dəyişməsi hesabına törəmə kvarsitlərə çevrilmiş, eni 0,2-1,0 km olan metasomatitlər zonasına aiddir. Qızıl təzahürü hüdudlarında 27 zona məlumdur. Ən maraqlı zonalar 24, 25, 26 və 27 №-li zonalardır. Tərkibinə görə zonalar mis- qızıl filizli olub, qızıl-sulfid-kvars formasiyasına aiddir. Bu zonalar yer səthində qızıllı olduğuna görə maraq kəsb edir, dərinlikdə isə qızıl cüzi miqdardadır.
Şəkərdərə mis-qızıl filiz təzahürü Şəkərdərə mis-qızıl filiz (qızıl-sulfid-kvars) təzahürü Kələki kəndinin yaxınlığında yerləşir və Bənəndçayın birinci yamacından başlayaraq Kələki təzahürünün şimal-qərb davamı hesab olunur. Geoloji situasiya Kələki təzahüründə olduğu kimidir. Şəkərdərə təzahüründə törəmə kvarsitlər zolağında xalkopirit, pirit, qızıl, kvars və digər minerallar müşahidə olunan 7 hidrotermal-dəyişmiş süxurlar zonası öyrənilmişdir. Ən çox maraq kəsb edən zonalar 1, 2, 3 №-li zonalardır. 1 №-li zonanın qalınlığı 2,0-8,0 m, orta hesabla 4,0 m olmaqla 200 m (ŞmQ 320-340°∟60-80°) izlənilmişdir. 2 №-li zona ŞmQ 330-340°∟70-80° CŞ-ə izlənilir. O, orta qalınlığı 5 m olmaqla 700 m məsafədə izlənilir. Şimal-qərb cinahda orta qalınlıq 2,0 m olub 250 m uzunluqda izlənilmişdir. Cənub-şərq cinahdakı 2 №-li zona orta qalınlığı 7,0 m olmaqla, yer səthində 200 m məsafədə öyrənilmişdir. Dərinlikdə 2 №-li zona 1 №-li ortla açılmış və tam qalınlıq 13 m olmuşdur. 3 №-li zonanın orta qalınlığı 5,0 m, uzunluğu 150 m-dir (ŞmQ 330-340° ∟ 60-70°).
Əlincəçay (Başkənd) təzahürlər qrupu Əlincəçay (Başkənd) təzahürlər qrupu Başkənd kəndi ərazisində, Əlincəçay çayının hövzəsində yerləşir. Qızılfiliz filizləşməsi qranodioritporfir tərkibli dayka qurşağına aid edilir. Dayka qurşağı davamlı şəkildə izlənilir və böyük enə (200-300 m) malikdir. Filizləşmə qızıl-azsulfidli-kvars tiplidir. Qızıl orta və iri dənəlidir (0,5-1,5 mm). Təzahürdə qızılın resursları kəşfiyyat işləri aparılan Başkənd səpinti yatağının bazası hesabına proqnozlaşdırılır. Burada həm səpinti, həm də köklü qızıl proqnozlaşdırılır. Əlincəçay (Başkənd) təzahürü ümumi axtarış mərhələsindədir.
Mənbə: Naxçıvan Muxtar Respublikasının faydalı qazıntıları Bakı 2010